شهرستان میانه با وسعت 5595 كیلومتر مربع (12.3 درصد مساحت استان و بزرگترین شهرستان استان) در 165 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان سراب، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستانهای بستانآباد، هشترود و چاراویماق و از سمت جنوب با استان زنجان هممرز است. طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان میانه دارای 4 بخش به نامهای مرکزی (شامل دهستانهای شیخدرآباد، اوچتپه شرقی، قافلانکوه غربی، کلهبوز غربی، کلهبوز شرقی، قزلاوزن و گرمه جنوبی)، ترکمانچای (شامل دهستانهای بروانان مرکزی، بروانان شرقی، بروانان غربی و اوچتپه غربی)، کندوان (شامل دهستانهای گرمه شمالی، کندوان و تیرچایی) و کاغذکنان (شامل دهستانهای کاغذکنان شمالی، کاغذکنان مرکزی و قافلانکوه شرقی)، 5 نقطه شهری به نامهای میانه، ترکمانچای، ترک، آچاچی و آقکند و 396 آبادی میباشد.
شهرستان میانه به جز در دامنههای پست دره قزل اوزن، در قسمت میانی و جنوب شرقی که دارای اقلیم خشک و سرد است. ارتفاع عمومی زمین در این شهرستان، از ۷۵۰ متر در منتهی الیه گوشه جنوب شرقی آن دره قزل اوزن تا ۳۳۰۰ متر در قلل رشته کوه بزقوش متغیر است. متوسط بارش سالانه ۳۲۰ میلیمتر در نقاط کم ارتفاع جنوب شرقی و در بالای ارتفاعات بزقوش از ۳۹۳ تا ۶۰۰ میلیمتر متغیر است. متوسط دمای سالانه نیز در این شهرستان، ۳ الی 15 درجه سانتیگراد، در مناطق مختلف آن میباشد.
پیشینه تاریخی میانه به دهها سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد و بعضی نوشتهها سابقه تاریخی این منطقه را تا 720 سال پیش از میلاد نیز نقل میکنند. وجود کتیبههای آشوری و اورارتویی در بعضی مناطق آذربایجان و کشف آثار باستانی و مجسمههای سفالین در شهرستان میانه ، قدمت تاریخی آن را به دورههای پیش از تشکیل دولت ماد میرساند. در پی حفاریهایی که در سال 1352 شمسی در یکی از قریههای اطراف میانه به نام آرموداق انجام گرفت یک مجسمه سفالین مربوط به دوره ساسانیان کشف شد.